Olsza czarna

Nazywana bywa też olchą czarną. Rośnie przeważnie w miejscach podmokłych – wzdłuż brzegów rzek i drobnych cieków, na bagnach, czasem – na obrzeżach torfowisk. 

Olsza czarna ma rozłożystą koronę. Ciemny pień, nawet u starych drzew jest widoczny zwykle do samego wierzchołka. 

Ciemnoszara, z wiekiem staje się prawie czarna i zaczyna łuszczyć się głęboko grubymi płatami.

Liście są jajowate, piłkowane w nieregularny sposób, zaokrąglone lub z wycięciem na szczycie; ciemnozielone i raczej skórzaste.

Drobne kwiaty męskie zebrane są w długie, zwisające kwiatostany – kotki, pylące znacznie wcześniej przez rozwojem liści. Są one usadowione powyżej kwiatostanów żeńskich, które drewnieją po przekwitnięciu, przekształcając w czarne owocostany, przypominające małe szyszeczki. Pozostają one na drzewie przez zimę – dzięki nim łatwo rozpoznać olszę w stanie bezlistnym.

Drobne orzeszki, wysypujące się z „szyszeczek”, zaopatrzone są w małe wyrostki wypełnione powietrzem, ułatwiające rozsiewanie przez wodę.

Pąki odwrotnie jajowate, wąskie. Pąki boczne osadzone na trzoneczkach, najczęściej odstające.

• Lasy olszowe, z dominacją olszy czarnej w drzewostanie, dzielimy na dwa typy: bagienne olsy (olesy), porastające miejsca zabagnione, bez przepływu wód, a także niektóre typy łęgów, stanowiących podmokłe lasy, rosnące wzdłuż wód płynących. 
• Olsza czarna ma drewno miękkie, posiadające charakterystyczną, pomarańczową barwę.
• Z olszy budowano koryta, łodzie i żłoby, powszechnie używano jej do wzmacniania brzegów rzek.
• Korzenie mogą rosnąć w wodzie, dając schronienie rybom i innym stworzeniom wodnym. Olsza żyje w symbiozie z bakteriami występującymi na jej korzeniach, które wiążą azot atmosferyczny oraz pozwalają drzewu rosnąć i rozmnażać się na glebach ubogich. Olsza jest żywicielem wielu gatunków owadów, dzięki czemu przyczynia się do zwiększania bioróżnorodności.
• W medycynie tradycyjnej najczęściej wykorzystuje się wewnętrzną warstwę kory - ma ona działanie ściągające i przeciwzapalne, dlatego dodawana jest do płynów do płukania jamy ustnej i past do zębów.
• Z kory i młodych pędów uzyskuje się żółty barwnik, który wełnie nadaje rudawy odcień. Z „bazi” możemy uzyskać barwnik zielony.