Poznajemy drzewa i krzewy

Jodła pospolita

O drzewie

Cieniolubne, żywiczne drzewo iglaste, w Polsce rosnące głównie na południu kraju – w górach i na wyżynach.

Pokrój

Charakterystyczny, strzelisty pień i stożkowata korona, w starszym wieku z „bocianim gniazdem” na szczycie, powstałym wskutek zahamowania wzrostu wierzchołka. Pędy boczne ustawione są w okółkach, prawie prostopadle do pnia.

Kora

Długo jasna, popielatoszara i gładka, z pęcherzykami żywicy. W starszym wieku drzew staje się spękana na małe płaty o prostokątnym kształcie.

Liście

Spłaszczone i błyszczące igły, o długości ok. 3 cm, są ciemnozielone z wierzchu, z bruzdką. Na spodzie widoczne są dwa charakterystyczne, wąskie, białawe paski, utworzone przez skupienia aparatów szparkowych. Igły ustawione są spiralnie. Ich wierzchołki są zaokrąglone, z wycięciem na szczycie, nasady zaś mają okrągłą stopkę, płasko przylegającą do pędu.

Kwiaty

Jodła jest gatunkiem jednopiennym, o kwiatach rozdzielnopłciowych. Szyszkowate kwiatostany żeńskie, jasnozielonej barwy, osadzone są na najwyższych gałęziach i zawsze wzniesione ku górze. Kwiaty męskie zebrane są w brązowe, kuliste kotki

Szyszki

Szyszki jodły pospolitej, walcowate, długości ok. 10 cm, sterczą pionowo w górę na gałęziach w szczytowej partii korony nasiennych okazów. Nie opadają one w całości, lecz rozsypują się na nasiona z niewielkim skrzydełkiem oraz łuski wspierające, pozostawiając na gałęzi jedynie sterczący trzpień – oś szyszki. Dlatego pod jodłami nigdy nie znajduje się ich szyszek, a jedynie rozsypane łuski.

Ciekawostki

Jodła wymaga chłodnego i wilgotnego klimatu, nie znosi upału i suszy, dlatego rośnie głównie w górach i na pogórzu. W Polsce przebiega północna granica jej zasięgu (na naturalnych stanowiskach, najdalej na północ, spotykamy ją w okolicach Łodzi i Warszawy). Obecnie na całym obszarze występowania jest gatunkiem zagrożonym. Z trudem się odnawia, m.in. ze względu na fakt, że dobry rok nasienny przypada u tego drzewa co 8-10 lat, a nasiona są chętnie zjadane przez gryzonie i ptaki. Na mechaniczne uszkodzenia, powodujące obumieranie, są narażone też młode okazy jodły, chętnie spałowane (ogryzanie kory oraz ocieranie poroży) przez zwierzynę płową (jeleniowate). 
Jodła pospolita nie nadaje się do sadzenia w miastach, bowiem źle znosi warunki miejskiego klimatu.
W górach, wspólnie z bukiem, tworzy lasy w piętrze zwanym reglem dolnym.
W młodości jodła znosi znaczne ocienienie, później jednak, gdy osiągnie dojrzałość, wymaga więcej światła. Jest gatunkiem długowiecznym: żyje do 600 lat, a być może nawet dłużej. 
Jodła jest jednym z najokazalszych drzew europejskich. Najwyższa rośnie w Górach Dynarskich (na Półwyspie Bałkańskim) i ma 65 m wysokości. W Polsce może osiągać powyżej 50 m.

Sprawdź ile się nauczyłeś

Zachęcamy do korzystania z testów online sprawdzających zdobytą wiedzę o drzewach i krzewach.
Przygotowaliśmy tryb nauki i tryb testu (ograniczenie czasowe).
Życzymy powodzenia :)
 

Przejdź do góry strony