Wiązy

Nieczęsto spotykane drzewa, o twardym drewnie oraz eliptycznych lub odwrotnie jajowatych liściach,  wykazujących charakterystyczną asymetrię nasady blaszki liściowej.

Wysokie drzewo, o szerokiej koronie; dopiero w starszym wieku wykształca wyraźny, wzniesiony do góry wierzchołek. Drobniejsze gałązki są zwykle zwisające. Pień często rozszerza się przy ziemi, tworząc charakterystyczne, deskowate nasady korzeni –  tzw. przypory. 

W młodości szarobrązowa i gładka, potem ciemnieje i łuszczy się.

Liście wiązu szypułkowego są wyraźnie, podwójnie piłkowane, od spodu pokryte włoskami. Łatwo zauważyć asymetrię w budowie ich blaszki: jedna połowa liścia ma przy nasadzie nawet kilka nerwów mniej niż druga. Jest to cecha charakterystyczna dla wszystkich naszych wiązów: szypułkowego, polnego, górskiego.

Wiązy są jednopienne. Kwiaty zwisają w gęstych, delikatnych pęczkach na długich szypułkach, jeszcze zanim rozwiną się liście.

Drobne, zielonkawobiałe skrzydlaki, zwisające na długich szypułkach, tak jak kwiaty. Pojedynczy, spłaszczony orzeszek wiązu okolony jest pergaminowatym skrzydełkiem, u szczytu którego znajdują się zagięte „ząbki”. 

• Wiąz szypułkowy czasem zwany bywa limakiem. Jego kuzyn – wiąz górski – to inaczej brzost. 
• Owoce dojrzewają bardzo wcześnie, zwykle w końcu maja lub w czerwcu, i od razu opadają z drzew. Są roznoszone przez wiatr. Niedojrzałe skrzydlaki fotosyntetyzują w czasie, gdy drzewo nie ma jeszcze liści.
• Naturalny zasięg wiązu szypułkowego kończy się na linii brzegowej Mórz Północnego i Bałtyckiego, a im dalej na południowy-wschód, tym jest częstszy. Sięga po Ural i Kaukaz.
• Limak wytrzymuje długotrwałe zalewy, dlatego stanowi domieszkę w lasach łęgowych.
• Nasiona wiązu są mało żywotne i kiełkuje mniej niż połowa z nich.
• Niezwykle łatwo się ukorzenia, wystarczy uciąć dużą gałązkę, wbić ją w ziemię a na pewno wyrośnie młode drzewo.
• Włókna wewnętrznej warstwy kory są niezwykle mocne i dawniej robiono z nich liny i sznury, przy czym bardziej odpowiednie były włókna z gałęzi a nie z pnia.
• Drewno wiązu jest mocne i wyjątkowo odporne na butwienie, jeśli jest mokre. Jest również odporne na zgniatanie. Kiedyś z wydrążonego drewna wiązu wyrabiano fajki wodne a z desek pomosty i mola. W trakcie suszenia ulega silnemu wypaczeniu (dlatego nie znalazło zastosowania w budownictwie). Z drewna wiązu powstawały też elementy konstrukcyjne statków czy kół wodnych.
• W 2004 roku opublikowano ciekawe wyniki badań , które wykazały że wszystkie żyjące w Wielkiej Brytanii drzewa tego gatunku są pojedynczym klonem. Pojawiło się przypuszczenie, że wiąz trafił do Wlk. Brytanii za sprawą Rzymian, którzy potrzebowali tyczek do uprawy winorośli. Rzymski agronom Columella w swoim dziele o rolnictwie sugeruje wykorzystanie wiązu a szczególnie jednej odmiany pochodzenia włoskiego, która nie rodzi nasion więc jest bezpłodna i to ona zapewne była przodkiem dzisiejszych wiązów brytyjskich.