Cis pospolity

Zimozielone, dwupienne drzewo, o płaskich, niekłujących igłach, pozbawione żywicy. Poza czerwonymi osnówkami wokół nasion, wszystkie jego części są silnie trujące. Cis należy do najbardziej długowiecznych drzew w Europie – może żyć nawet do kilku tysięcy lat. 

Najczęściej niezbyt wysokie drzewo, o rozłożystej koronie i niekiedy wielu wierzchołkach albo krzew o gęsto ułożonych gałęziach.

Czerwonawa kora cisa łuszczy się płatami, ale jest dosyć miękka i delikatna w dotyku.

Igły cisa są miękkie i niekłujące; lekko wygięte ku dołowi; nie mają wyraźnego zapachu (nie należy ich rozcierać – są silnie trujące). Górna ich strona jest ciemnozielona, spodnia zaś jaśniejsza i matowa. Są stosunkowo trwałe – pozostają na drzewie 6-8 lat.

Cis jest drzewem dwupiennym. Drobne kwiaty żeńskie wyrastają w kątach igieł i trudno je dostrzec niewprawnemu obserwatorowi na pierwszy rzut oka. Na męskich okazach kwiaty zebrane są w niewielkie, żółtawe kwiatostany, które po wypyleniu dość szybko brązowieją i opadają. 

Nasiona ciemnobrązowe i twarde, są otoczone charakterystyczną osnówką, która jest jedyną nietrującą częścią drzewa i stanowi pokarm dla wielu gatunków ptaków (np. kowalików, rudzików, kosów, kwiczołów), wabiąc je czerwonym kolorem. 

• Drewno cisa jest bardzo sprężyste i wytrzymałe, dlatego doskonale nadawało się do wyrobu broni, takiej jak łuki i kusze. 
• Cis jest jednym z gatunków najwcześniej objętych ochroną w Europie – chroniony był prawem, wprowadzonym przez króla polskiego Władysława Jagiełłę, już od 1423 roku. Miało ono zapobiec wytępieniu drzewa, dostarczającego cenne drewno do wyrobu sprzętu wojennego.
• Pierwszymi źródłami pisanymi na temat cisu są chrześcijańskie prawa Walii. Za wycięcie „świętego cisu” trzeba było zapłacić równowartość sześćdziesięciu owiec.
• Drewno cisu jest twarde i łatwe w obróbce. Ma piękny połysk, różowe zabarwienie i dużo sęków, stanowi zatem idealny materiał rzeźbiarski.
• Cis jest kojarzony z europejskimi tradycjami pogańskimi i mitologią. Kościoły chrześcijańskie traktowały go jako symbol nieśmiertelności i transcendencji, dlatego można go często spotkać w otoczeniu kościołów oraz na przykościelnych cmentarzach.
• Igły cisu zawierają taxol, związek chemiczny stosowany w chemioterapii nowotworów. Szczególnie bogatym źródłem taxolu  jest cis krótkolistny. Obecnie związek ten jest pozyskiwany w procesie biosyntezy.
• Ptaki, zjadając czerwoną osnówkę nasiona, rozsiewają cisy - jest to jeden z przykładów zoochorii. Niestrawione nasiona przechodzą przez ich układ pokarmowy a wraz z odchodami dostają się do gleby. Dzięki temu w przyszłości może wyrosnąć nowy cis – choć warto wiedzieć, że rosną one niesłychanie wolno.