Modrzew europejski

Drzewo znane m.in. z tego, że spośród naszych rodzimych drzew iglastych jako jedyne zrzuca liście (igły) na zimę. Jest chętnie uprawiany, jednak nie lubi ani siedlisk suchych, ani zabagnionych. Rośnie najszybciej spośród rodzimych polskich drzew iglastych i jest długowieczny – przekracza wiek 500 lat i dorasta do wysokości 50 m. Jest drzewem światłożądnym, zarówno w młodości, jak i w starszym wieku. 

Duże drzewo iglaste, o pojedynczym pniu, nierzadko dołem lekko zakrzywionym. Korona jest luźna, regularnie stożkowata. Górne gałęzie ustawione są poziomo, niższe – coraz bardziej zwisające. Na drzewach rosnących w zwarciu, gałęzie usychają od dołu nieraz do znacznej wysokości korony. Samotnie rosnące okazy mogą mieć żywą koronę do samej ziemi.

U młodych drzew kora jest gładka, zielonobrązowa, na starszych – czerwonobrązowa, głęboko spękana, łuskowata i złuszczająca się. Osiąga grubość do 10 cm i zawiera sporo żywicy.

Modrzew jest jedynym naszym drzewem iglastym, zrzucającym liście na zimę. Igły są jasnozielone, delikatne, niekłujące, wyrastają pęczkami na krótkopędach po 20–40 sztuk, zaś na długopędach – pojedynczo, skrętolegle. Jesienią, przed opadnięciem, przebarwiają się na żółto.

Roślina jednopienna, wiatropylna. Purpurowoczerwone, potem zieleniejące kwiaty żeńskie wyrastają na ulistnionych krótkopędach, okrągłe i jasnożółte kwiaty męskie – na kilkuletnich krótkopędach.. Kwiaty rozwijają się wczesną wiosną, równocześnie z listnieniem.

Mają jajowaty lub owalny kształt; młode są zielone, dojrzałe zaś jasnobrunatne, zwisające, z łuską na brzegach lekko odgiętą na zewnątrz. Po wysypaniu się nasion szyszki opadają.

• Dawniej wierzono, że w modrzewiach przebywają dusze zmarłych w niewyjaśnionych okolicznościach.
• Należy unikać sadzenia blisko siebie świerków i modrzewi. Jest to związane z chorobą powodowaną przez pasożyta zwanego ochojnikiem świerkowo-modrzewiowym. 
• W Polsce żyją dwa podgatunki modrzewia: typowy oraz polski (czasem uznawany nawet za odrębny gatunek). Najłatwiej odróżnić je po szyszkach – szyszki modrzewia europejskiego typowego mają co najmniej 20 odwiniętych na zewnątrz łusek, szyszki modrzewia polskiego są małe, okrągłe i mają mniej łusek.
• Modrzew z daleka przypomina cedr, z którym zresztą jest spokrewniony, oba drzewa różnią się tym, że cedr jest u nas rzadko sadzony, nie zrzuca na zimę igieł, ma duże, pojedynczo ustawione szyszki i nieregularnie rozbudowaną koronę.
• Igły modrzewia bywają dodatkiem do podłoży dla ozdobnych storczyków.
• Drewno modrzewia jest ciężkie, żywiczne, łatwe w obróbce i wyjątkowo trwałe, dlatego było bardzo cenione w budownictwie. Można w kraju spotkać zabytkowe stare dworki modrzewiowe i drewniane, modrzewiowe kościółki.

• Wyjątkowo dobrze znosi mrozy i jest w stanie przeżyć w temperaturze – 50 stopni C. Zwyczaj gubienia liści na zimę pozwala mu przetrwać ekstremalne warunki.

• Jego drewno jest giętkie i nadaje się do różnych celów. Z najlepszych bezsęcznych egzemplarzy buduje się jachty i łodzie. Takie drewno uzyskuje się z drzew stale przycinanych.