Jarząb pospolity

Jest to niewielkie, ale znane chyba wszystkim drzewo lub krzew, o lubianych przez ptaki i ludzi owocach – czerwonych „koralach”, zwanych jarzębiną. 

Jarząb pospolity przeważnie nie osiąga dużych rozmiarów, dlatego często zaliczany jest do krzewów, mimo, że przeważnie wytwarza walcowaty pień oraz koronę. Jest ona raczej luźna – prześwitująca, o okrągłym kształcie. Jarząb pospolity często tworzy formy wielopienne.

Jest gładka i błyszcząca, a jej barwa zmienia się z wiekiem od zielonkawoszarej po srebrzystą. U starszych okazów, na korze pnia powstają poprzeczne pęknięcia.

Złożony liść jarzębu pospolitego ma nieparzystą liczbę listków, o ciemnej, matowej zieleni. Poza nasadą, listki mają ostro piłkowany brzeg. Po roztarciu – pachną lekko gorzkimi migdałami. Ułożenie liści na pędach jest skrętoległe.

W maju-czerwcu jarzębina zakwita na białokremowo. Kwiaty, zebrane w gęste kwiatostany, pachną intensywnie, niekiedy aż niemiło; po zapyleniu przez owady dadzą początek „koralom”, dojrzewającym późnym latem.

Jaskrawoczerwone lub pomarańczowe, kuliste owoce są zimowym pokarmem ptaków – gila, zięby, jemiołuszki. Lubią je też sarny i borsuki. 

• Jabłuszkowate, cierpkie owoce są bogate w witaminy i po przetworzeniu mogą być zjadane przez nas, jako dodatek do mięs, czy składnik dżemów. Mają też właściwości lecznicze (działają przeciwbiegunkowo oraz tonizująco na przewód pokarmowy).
• Nasiona jarzębu pospolitego kiełkują dobrze tylko po przejściu przynajmniej trzymiesięcznego okresu schłodzenia do temperatury bliskiej 0 stopni C.
• Dzięki niewielkim rozmiarom i adaptacji do jałowych gleb znakomicie nadaje się do sadzenia na terenach zurbanizowanych.
• Drewno jarzębu cieszyło się niegdyś w Wielkiej Brytanii dobrą opinią ale obecnie rzadko jest używane. Ceniono je za to, że dało się je barwić na dowolny kolor.
• W Austrii, niektórych regionach Niemiec oraz w Czechach od wieków produkuje się na bazie owoców jarzębiny napoje alkoholowe, w tym wina i likiery.
• Korą z jarzębu, wymieszaną z korą z olszy barwiono na czarno tkaniny a młode gałązki z liśćmi i niedojrzałymi owocami stosowano do garbowania skór.