Poznajemy drzewa i krzewy

Kasztanowiec zwyczajny

O drzewie

Współcześnie rośnie dziko na Półwyspie Bałkańskim (gdzie schronił się przed lądolodem skandynawskim), lecz od dawna jest sadzony niemal w całej Europie, także w Polsce, i całkowicie już zadomowiony.

Pokrój

Korona jest gęsta, zwarta i kopulasta, a jej dolne gałęzie są zwykle długie, zwisające. Charakterystyczne są duże, lepkie pąki, po których łatwo można poznać kasztanowiec zimą.

Kora

U młodych osobników jest gładka i szarobrązowa, u starych drzew – porozrywana na łuszczące się płytki.

Liście

Charakterystyczne, dłoniastozłożone liście składają się z 5-7 odwrotniejajowatych, u nasady klinowatych i zaostrzonych na szczycie listków, ułożonych jak palce w rozczapierzonej dłoni. Brzeg liści jest podwójnie piłkowany; ich wierzch jest ciemnozielony, nagi, natomiast spód – nieco jaśniejszy, owłosiony na nerwach. W porównaniu z innymi pospolitymi drzewami, liście kasztanowca zwyczajnego są duże. Ustawione są naprzeciwlegle.

Kwiaty

Kwitnienie kasztanowców, zwanych popularnie (chociaż błędnie) „kasztanami”, kojarzone jest z okresem egzaminów maturalnych, bowiem przypada na początek maja.

Owoce

Owocem są zielone, grubościenne i kolczaste torebki na długich szypułkach, zawierające  duże, brązowe nasiona z białawą plamą, zwane popularnie „kasztanami”. Torebki pękają trzema klapami.

Pędy

Młode pędy są rdzawobrązowe, później brązowoszare, lekko błyszczące, grube. Pąki są bardzo charakterystyczne - duże, czerwonobrązowe, błyszczące i bardzo kleiste. Łuski pąków posiadają na krawędziach żółto- lub ciemnobrązową falbankę. Szerokostożkowate pąki wierzchołkowe są znacznie

Ciekawostki

  • Kasztanowiec jest drzewem należącym do rodziny kasztanowcowatych, mającym odmiennego typu liście i szereg innych cech budowy, niż kasztan jadalny (z rodziny bukowatych). Pewne podobieństwo występuje jedynie w budowie i wyglądzie owoców. Nazywanie kasztanowca kasztanem jest błędem.
  • Kasztanowiec – to cenna roślina lecznicza, szczególnie stosowana przeciw żylakom. Niektórzy ludzie wierzą, że kasztany trzymane w kieszeni leczą reumatyzm. Dawniej mączką ze zmielonych kasztanów leczono kaszlące konie. 
  • Kasztany zawierają dużo skrobi, dlatego są często zbierane do podkarmiania dzikich zwierząt. Dawniej wytwarzano z nich klej do papieru.
  • Niestety, od jakiegoś czasu kasztanowce atakuje szrotówek kasztanowcowiaczek – mały motyl. Na liściach, w miejscu żerowania gąsienic tego owada, pojawiają się brązowe plamy, zwane minami. Silnie zaatakowane liście opadają. Metodą walki ze szrotówkiem jest grabienie i palenie liści, w których poczwarki szrotówka spędzają zimę, a także montowanie budek lęgowych dla sikor, naturalnych wrogów motyla. W miastach stosuje się również opaski, do których niestety przylepiają się wszystkie owady i pajęczaki, jakie pojawiają się na drzewie, w tym – rzadkie i objęte ochroną gatunkową. Stosowano również szczepionki, które okazały się niezdrowe dla drzew. 
  • W odległej przeszłości, gdy klimat był cieplejszy (przed zlodowaceniami), kasztanowiec rósł dziko również na dzisiejszych ziemiach Polski, o czym świadczą jego szczątki kopalne.
  • Na całym świecie upowszechniła się brytyjska zabawa o nazwie „conkers” polegająca na rozbijaniu kasztanów umieszczonych na sznurku. Odbywają się nawet zawody dorosłych w tej konkurencji https://www.youtube.com/watch?v=gwihdGlgdBE
Sprawdź ile się nauczyłeś

Zachęcamy do korzystania z testów online sprawdzających zdobytą wiedzę o drzewach i krzewach.
Przygotowaliśmy tryb nauki i tryb testu (ograniczenie czasowe).
Życzymy powodzenia :)
 

Przejdź do góry strony