Poznajemy drzewa i krzewy

Kasztanowiec zwyczajny

O drzewie

Współcześnie rośnie dziko na Półwyspie Bałkańskim (gdzie schronił się przed lądolodem skandynawskim), lecz od dawna jest sadzony niemal w całej Europie, także w Polsce, i całkowicie już zadomowiony.

Pokrój

Korona jest gęsta, zwarta i kopulasta, a jej dolne gałęzie są zwykle długie, zwisające. Charakterystyczne są duże, lepkie pąki, po których łatwo można poznać kasztanowiec zimą.

Kora

U młodych osobników jest gładka i szarobrązowa, u starych drzew – porozrywana na łuszczące się płytki.

Liście

Charakterystyczne, dłoniastozłożone liście składają się z 5-7 odwrotniejajowatych, u nasady klinowatych, a na szczycie zaostrzonych listków, ułożonych jak palce w rozczapierzonej dłoni. W porównaniu z innymi pospolitymi drzewami liście te są bardzo duże.

Kwiaty

Kwiaty mają białe płatki, z żółtymi lub czerwonymi plamkami u nasady. Kwiatostany, będące stożkowatymi wiechami, są charakterystyczne, duże i wzniesione. 

Owoce

Owocem są zielone, grubościenne i kolczaste torebki, zawierające  duże, brązowe nasiona, zwane popularnie „kasztanami”. Dojrzałe kasztany są powszechnie znane już przedszkolakom.

Ciekawostki

  • Kasztanowiec jest drzewem należącym do innej rodziny, mającym odmiennego typu liście i szereg innych cech budowy, niż kasztan jadalny. Pewne podobieństwo występuje jedynie w budowie i wyglądzie owoców. Nazywanie kasztanowca kasztanem – jest błędem.
  • Kasztanowiec to cenna roślina lecznicza, szczególnie przeciw żylakom – wzmacnia ścianki naczyń krwionośnych, obniża krzepliwość krwi.
  • Niektórzy ludzie wierzą, że kasztany noszone  w kieszeni leczą reumatyzm. Wcieranie nalewki z suszonych kwiatów przynosiło ulgę przy gośćcu i bólach stawów;
  • Dawniej  mączką ze zmielonych kasztanów leczono kaszlące konie.
  • Niestety od jakiegoś czasu kasztanowce atakuje mały motyl - szrotówek kasztanowcowiaczek. Na liściach, w miejscu żerowania gąsienic tego owada, pojawiają się brązowe plamy, zwane minami. Silnie zaatakowane liście opadają. Metodą walki ze szrotówkiem jest grabienie i palenie liści, w których poczwarki szrotówka spędzają zimę, a także zakładanie budek lęgowych dla sikor, naturalnych wrogów motyla. W miastach stosuje się również opaski, do których przylepiają się wszystkie owady i pajęczaki, jakie pojawiają się na drzewie. Stosowano również szczepionki, które okazują się niezdrowe dla drzew. 
  • cenna roślina lecznicza, szczególnie stosowana przeciw żylakom
  • klejowaty odwar z gotowanych liści był wykorzystywany przez kapeluszników
  • Wywar z kory i łupin – brunatny barwnik do tkanin
  • Z kory wyciągano szczególny pierwiastek mieniący, czyli polichrom, którego drobna cząstka rozpuszczona w wodzie lub spirytusie nadaje mu barwę różnokolorową, mieniącą się
  • Gorzką, balsamicznie pachnącą korą leczono „zimne febry”
  • Odwar skuteczny był „na robaki”
  • Miazga z kasztanów usuwa tłuste plamy z tkanin, mąka z kasztanów oczyszczała ręce zabrudzone prze pracy kuźniczej i kominiarskiej
Sprawdź ile się nauczyłeś

Zachęcamy do korzystania z testów online sprawdzających zdobytą wiedzę o drzewach i krzewach.
Przygotowaliśmy tryb nauki i tryb testu (ograniczenie czasowe).
Życzymy powodzenia :)
 

Przejdź do góry strony